“UZUN ZAMAN” VƏ TƏBİİ SEÇMƏ DEMAQOGİYASINA CAVAB
Təkamülçülər zaman amilini “faydalı təsadüflərin yığılıb qaldığı ” kimi açıqlayırlar. Yəni bir quruluş, faydalı təsadüflə müsbət xüsusiyyət qazanacaq, aradan bir neçə min il keçdikdən sonra bir faydalı təsadüf yenə ona əlavə olacaq, on min il sonra bir dənəsi də baş verəcək və nəticədə milyonlarla il ərzində bu faydalı təsadüflər toplanaraq böyük və müsbət dəyişiklik meydana gətirəcəklər.Halbuki bu təfəkkürdə çox sadə, amma təməl bir yalan var. Bu yalan, “faydalı təsadüflərin bir-birinə birləşmələri” iddiasında gizlənib. Həqiqətən, təbiətdə faydalı təsadüfləri bir-birilə birləşməsi üçün gözlətdirən mexanizm yoxdur. Nə demək istədiyimizi, bir misalla açıqlayaq. Meymunu kompüterin qarşısında oturdaq və bu meymunun klavişdə təsadüfi düymələrə basaraq, bəşəriyyət tarixini yazmasını gözləyək. Normal ağıla və anlayışa sahib insan milyardlarla il keçsə belə meymunun təsadüfi düymələrə basaraq bunu bacarmayacağını bilir. Ancaq təkamülçülər bu qeyri-mümkün hadisəyə belə bir ehtimal verirlər: “Meymun klavişə toxunanda, hər hərf üçün 29-da 1 doğru yazmaq şansı var. Bir dəfə doğru düyməni basanda, bu doğru təbii seçmə yolu ilə seçilir. Növbəti düyməni basanda edəcəyi səhvlər da yenə təbii seçməilə seçilir. Beləliklə, milyonlarla illik bir seçim prosesi ilə meymun bəşəriyyət tarixini yaza bilər”. Təkamülçülərin müdafiə etdiyi bütün zaman iddialarının pərdə arxasında bu fikir gizlənib. Halbuki, yuxarıda qeyd etdiyimiz bu yanaşmada çox sadə bir yalan var: Təbiətdə meymunun basdığı düymələrdən hansının doğru olduğunu müəyyənləşdirib seçən mexanizm yoxdur! “Yaxşı bu hərf doğrdur , indi bunu saxlayıb növbəti pilləyə keçək” deyən şüur da yoxdur. Təbii seçmə kor mexanizmdir. Sadəcə “əlverişli” nəticələri seçir. Canlılardakı mürəkkəb sistemlər isə, ancaq bütöv halda işləyə bilir və bu səbəbdən “əlverişlilik ” anlayışı ilə qiymətləndirilirlər. Lakin bu mürəkkəb sistemlərin ara mərhələlərində “əlverişlilik” meydana gəlmədiyi üçün, təbii seçmə tərəfindən seçilmələri mümkün deyil. Bu səbəbdən də, təbiətdə “komplekslik istehsal edən bir mexanizm” yoxdur.